Özel Öğrenme Güçlüğü Nedir? Öğrenme Güçlüğü Yaşayan Çocuklar

• Özel öğrenme güçlüğü olan çocukların bir kısmında bu güçlük dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile birlikte bulunabilir.
• Özel öğrenme güçlüğü genellikle okula başladığı zaman fark edilir.
• Özel öğrenme yaşayan çocukların genellikle okul başarıları düşüktür. Okuma yazmayı kolay öğrenemedikleri için aile ve öğretmen çocuğun zekasından kuşku duyar.
• Öğrenme güçlüğü gelişimsel bir sorundur ve yaşam boyu sürer. Bireyin dil gelişimini, dinleme, düşünme, okuma, yazma ve matematik becerilerini yoğunlukla etkileyen bir sorun olduğu için, bireyin eğitimini, sosyal ilişkilerini, günlük aktivitelerini ve benlik saygısını etkiler.
• Özel öğrenme güçlüğü olan çocukları, farklı öğrenen çocuklar olarak görmek ve güçlük çektikleri alanlara göre eğitim verildiğinde öğrenebileceklerini unutmamak gerekir.
• Öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklar, hiçbir şeyi doğru yapamadıklarını yeterince iyi olmadıklarını, aptal olduklarını  ve birçok şeyi yapamadıkları için kimsenin onları sevmediklerini düşünürler. Benlik algıları zayıftır ve kendilerine güvensizdirler. Kendilerini suçlarlar.
• Özel öğrenme güçlüğü yaşayanların zeka düzeyleri normal yada normal üstüdür. Buna en iyi örnek özel öğrenme güçlüğü yaşayan bilim adamları ve sanatçılardır: Albert Einstein, George Patton, Leonardo Da Vinici, William Butler Yeats, Auguste Rodin ve Cher, Can Dündar gibi.

• Dikkat toplamada ve anlamada güçlük çekerler.
• Dil gelişiminde gecikme yada konuşmada bozukluk yaşarlar.
• Motor gelişimde yetersizdirler.
• Küçük-büyük, ince-kalın, iç-dış, alt-üst gibi kavramları öğrenemezler yada karıştırırlar.
• Öz bakım becerilerini öğrenmede güçlük çekerler.
• Çabuk unuturlar.
• Çabuk öfkelenirler.
• Sakar ve hassastırlar.

• Anne babalarının telefonunu ezberleyemezler.
• Öyküleri dinlerken dikkat toplamakta ve anlamakta güçlük çekerler.
• Ayrıntıları hatırlamakta zorlanırlar.
• Ödevlerini yaparken sıklıkla yardım ister, çoğunlukla bitiremezler

• Konuşurken sözcük dağarcığı yeterli olduğu halde yazarken çok basit bir dil kullanırlar.

• Çarpım tablosunu ezberleyemezler.
• Okula gitmek istemezler.
• Öğrendiklerini çabuk unutur.

• Bir çok alanda zeki görünmesine karşın okul başarısı düşüktür.
• Başarı durumu günden güne hatta saatten saate değişiklik gösterir.
• Bazı ders/alanlarda başarısı normal hatta normalin üstünde iken, bazı ders/alanlarda düşüktür.
• Okuması yaşıtları seviyesinin altındadır.
• Okumayı sevmez.
• Yaşıtlarından daha yavaş okur.
• Bazı harflerin seslerini öğrenemez.  (harfin şekli ile sesini birleştiremez)
• Sessiz yada sesli okurken kelimeleri parmağıyla izler.
• Sınıf düzeyinde bir parça okurken satır, kelime yada harf atlar yada tekrar okur.
• Okurken anlamı bozacak kelimeleri parçadakilerin yerine koyar. (ne zaman yerine, nerede gibi)
• Kelimeleri hecelerken yada harflerine ayırırken  zorlanır.
• Sınıf düzeyinde bir parçayı okuduğunda anlamakta zorlanır. (eğer başka birisi okursa daha iyi anlar.)
• Okurken bazı harf yada sayıları karıştırır, ters okur. (b-d,b-p,6-9 vb.)
• Gördüğü şeyleri aklında tutmakta zorlanır.(görsel belleği zayıftır.)
• Eşyaları, resimleri, şekilleri eşleştirmekte güçlük çeker, belirli bir şeklin benzerini bulmakta zorlanır.
• Bazı harf, sayı ve kelimeleri yanlış duyar, karıştırır. (m-n, f-v, b-m, kaş-koş, soba-sopa, bavul-davul gibi)
• Sözle verilen yönergeleri anlamakta güçlük çeker. (ne söylediğini anlamaz)
• Söyleneni dinliyormuş gibi görünür. (başkaları söyleneni yapmaya başladığı halde o yönergelerin tekrarlanmasını ister) 
• Birkaç şey birden söylendiğinde en az birini unutur. (işitsel belleği zayıftır)
• Aynı zamanda işittiği 2-3 sesten birini duymaz. (müzik dinlerken telefon sesini, kendisine seslenildiğini duymaz)
• Yaşıtlarına oranla el yazısı okunaksız ve çirkindir.
• Yazı yazmayı sevmez.
• Sınıf düzeyine göre yazı yazması yavaştır.
• Yazarken bazı harf ve sayıları ters yazar, karıştırır. (b-p, m-n, ı-i, 2-5, d-t, g-ğ, g-y gibi)
• Yazarken bazı harfleri atlar yada harf ekler.
• Sınıf düzeyine göre yazılı imla ve noktalama hataları yapar.(küçük harf-büyük harf, noktalama hataları)
• Yazarken sayfayı düzenli kullanamaz. (gereksiz satır atlar, boşluk bırakır, sayfanın belirli bir kısmını kullanamaz.)
• Yaşıtlarına oranla çizgileri kötü, dalgalıdır.
• Yaşıtlarına oranla insan resmi çizimleri kötüdür.
• Aritmetikte zorlanır. (dört işlemi yaparken yavaştır, parmak sayar, yanlış yapar.)
• Sınıf düzeyine göre çarpım tablosu öğrenmede yaşıtları seviyesinin altındadır.
• Bazı aritmetik sembolleri öğrenmekte zorlanır, karıştırır. (+,*,-)
• Ev ödevlerini almaz, eksik kalır.
• Ev  ödevlerini yaparken yavaş ve verimsizdir.
• Ders çalışırken sık sık ara verir, çabuk sıkılır.
• Ders çalışmayı sevmez.
• Ödevlerini yalnız başına yapmaz.
• Odası, çantası ve eşyaları, giysileri dağınıktır.
• Defter, kitaplarını kötü kullanır, yırtar.
• Defter, kalem ve diğer araçlarını kaybeder.
• Zamanını ayarlamakta zorluk çeker (bir işi yaparken ne kadar zaman geçirdiğini tahmin edemez)
• Üzerine aldığı işleri düzenlemekte zorluk çeker, nereden başlayacağını bilemez.
• Sağ-sol karıştırır.
• Yönünü bulmakta zorlanır. (doğu-batı, kuzey-güney, kavramlarını karıştırır).
• Burada, şurada, orada gibi işaret sözcüklerini karıştırır.
• Alt-üst, ön arka gibi kavramları karıştırır.
• Zaman kavramlarını karıştırır. (dün-bugün, önce-sonra gibi).
• Yıl, ay, gün, mevsim kavramlarını karıştırır (hangi mevsimdeyiz denilince ocak diye cevap verir).
• Saati öğrenmekte zorlanır.
• Gözü kapalı iken avucuna çizilen sayı, harfi anlayamaz.
• Gözü kapalı iken hangi parmağına dokunulduğunu anlayamaz.
• Dinlediği, okuduğu bir öyküyü anlatması istendiğinde öykünün başını sonunu karıştırır.
• Haftanın günlerini yada ayları sırayla sayabilir ama karışık sorulduğunda bir sonrakini bilemez.
• Okulda öğrendiklerini yada çalıştıklarını çabuk unutur.
• Duygu ve düşüncelerini sözel olarak ifade etmekte zorlanır.
• Serbest konuşurken düzgün cümleler kuramaz. 
• Kalabalıkta konuşurken heyecanlanır, takılır, şaşırır.
• Bazı harflerin seslerini doğru olarak telaffuz edemez. (r, ş, j gibi harfleri söyleyemez, yanlış söyler).
• Konuşması yabancılar tarafından zor anlaşılır.
• Top yakalama, ip atlama gibi işlerde yaşıtları seviyesinin altındadır.
• Sakardır, düşer, yaralanır, istemeden bir şeyler kırar.
• Çatal, kaşık kullanmakta zorlanır.
• Ayakkabı, kravat bağlamayı beceremez.
• El becerilerine dayalı işlerde zorluk çeker. (düğme ilikleme, makas kullanma, boncuk dizme gibi).
• Düşünmeden aniden aklına eseni yapar.
• İstedikleri yapılmadığında aşırı tepki gösterir, öfkelenir.
• Eleştirildiğinde aşırı tepki gösterir, öfkelenir yada dikkate almaz. (eleştiriye toleransı azdır)
• Daha çok yalnız olmayı tercih eder, fazla arkadaşı yoktur.
• Arkadaş ilişkileri iyi değildir.
• Yaşıtları yerine daha çok yetişkinlerle yada kendinden küçüklerle birlikte olmaktan keyif alır.
• Hayal kurar, dalgındır, sınıfta uyur.
• Yaşıtlarına oranla sınıf yada okul kurallarına uymakta zorluk çeker.
• Değişikliklere zor uyum sağlar.
• Duygu durumu çok sık değişir. (neşeli iken aniden öfkelenebilir.)
• Kendisine güveni azdır.
• Gergin yada huzursuzdur. (dudaklarını ısırır, sık tuvalete gider, saçıyla oynar)
• Kendisini fiziksel olarak beğenmez.
• Hızlı hareket eder, hızlı konuşur.
• Aşırı hareketlidir. (eli ayağı oynar, kıpırdanır, mırıldanır).
• Uzun süre yerinde duramaz.
• Yoğun görsel dikkat gerektiren işlerden kaçınır.
• Dikkatini ayrıntılara veremez, dikkatsizce hatalar yapar.
• Dikkati kolayca dağılır. (başkasının sesinden, hareketinden dahi dikkati dağılır)
• İşlerini bitirmede yavaştır, oyalanır, nadiren başladığı işi bitirir.
• Başarılı olamadığı zaman çok çabuk vazgeçer.
• Okulla ilgili yada başka faaliyetlere katılmak istemez
• Okulda hevessizdir. Çok az çaba gösterir.

•  Annenin yetersiz beslenmesi
•  Annenin alkol yada ilaç kullanması
•  Annenin geçirdiği kızamıkçık, suçiçeği gibi hastalıklar ve enfeksiyonlar
•  Kan uyuşmazlığı

•  Uzun ve zor doğum
•  Plesenta ve göbek kordonu anomalileri
•  Doğum aletlerinin yol açtığı yaralamalar
•  Doğum sırasında kullanılan ilaçlar
•  Doğum sırasında bebeğin oksijensiz kalması

• Doğumdan sonra nefes alana kadar geçen sürenin uzunluğu 
• Küçük yaşta geçirilen ateşli hastalıklar
• Beyin hasarı oluşturan kazalar, çarpmalar ve tümör

• Ailede öğrenme bozukluğu olan başka kişilerin olması
• Kardeşlerde, özellikle de ikizlerde özel öğrenme güçlüğü olma olasılığı yüksektir. Tek yumurta ikizlerinde bu olasılık daha da yüksektir.

•  Beynin her iki yanında bulunan işitsel algılama bölgesinin diğer kişilerin tersine her iki yanda da eşit yada sağda daha büyük olması.
•  Okuma sırasında dil ve görsel algılamayla ilgili alanlarda daha az aktivasyon ve daha az kanlanma olması

• Çocuğunuz öğrenme güçlüğü yaşıyorsa öncelikle bunun nedenlerini araştırın.
• Doğru tanılamanın yapılabilmesi ve çocuğunuza uygun tedavi ve eğitim yaklaşımlarının belirlenmesi için ilgili kurumlardan yardım alın. Öncelikle okul psikolojik danışmanıyla görüşerek, rehberlik ve araştırma merkezleri  ile üniversite hastanelerinin nöroloji ve çocuk psikiyatri bölümlerinden yardım alabilirsiniz.
• Çocuğunuzun özelliklerini, yapabildiklerini ve yapmakta zorlandığı durumları bilin.
• Çocuğunuzun yaşadığı güçlüğün onun suçu olmadığı ve bunun beyindeki yapısal ve işlevsel bir sorundan kaynaklandığını aklınızdan çıkarmayın.
• Çocuğunuzun öğretmeni ile sürekli işbirliği halinde olun ve öğretmenini konuyla ilgili bilgilendirin.
• Çocuğunuza karşı anlayışlı ve sabırlı olun.
• Çocuk yapamadığını fark ettiği için zaten kendisine güvensizlik yaşamaktadır. Ona “sen aptalsın, hiç bir şey yapamıyorsun” gibi cümlelerle yaklaşarak kendine güvenini daha da azaltmayın. Mümkün olduğunca olumlu cümleler kurarak onu anladığınızı, bu durumun onun suçu olmadığını ve isterse zamanla yapabileceğini belirtin. 
• Kendine güvenmesine yardımcı olun.
• Siz de çocuğunuza güvenin.
• Çocuğunuza onun sizin için önemli ve değerli olduğunu hissettirin, eleştiriden ve yargılamadan kaçının.
• Yapabildiği şeyler için onu ödüllendirin ve başarıya teşvik edin.
• Çocuğunuza başaramayacağı görev ve sorumlulukları vermekten kaçının, başaramadığı bir görev onda güvensizlik duygusunu arttıracaktır.
• Öğrenme güçlüğü yaşayan çocukların dikkatleri çabuk dağılabileceğinden çalışmaları kısa tutun.
• Özel öğrenme güçlüğünün tedavisi eğitimdir. Yavaş ilerlemekte ve uzun zaman almaktadır. Bu nedenle çocuktan kısa zamanda büyük bir başarı beklememek gerekir.
• Özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklar bilgiyi yaparak ve yaşayarak daha iyi öğrenirler. Okul dışında evde de oyunlar ve çeşitli etkinliklerle çocukların öğrenmelerine yardımcı olmak yararlı olacaktır.
• Çocuk harfleri ters yazıyorsa evde ona harflerin yazılı olduğu kartlar hazırlanarak, kartlara bakarak doğru yazması ve hatalarını düzeltmesi sağlanarak yazı alıştırmaları yapılabilir.
•  Geniş kapsamlı görevleri küçük parçalara ayırarak yapmasını sağlayın, bir görevi tamamladıktan sonra bir ikincisi için yeniden yönerge verin.
•  Çalışmalarını tamamlaması için çocuğa yeteri kadar zaman verin. 
•  Yazma çalışmalarında cümleleri gruplara ayırarak önce belli bir grubu yazarak sonra da hatalarını kontrol etmesini sağlayabilirsiniz.
•  Tekrarlar ve hatırlatmalar çocukların öğrenmesini yada bir görevi tamamlamasını kolaylaştıracaktır.
•  Matematik çalışmalarında kısa basamaklar halinde yavaş yavaş ilerlemeye çalışın.
•  Çocuğa evde dikkat toplama ile ilgili çalışmalar yaptırabilirsiniz  Boncuk dizme, nesneleri gruplama, ayırma, düzeltme gibi.
•  Okumada güçlük çekiyorsa  sık sık tekrarlar yaptırın. Evde her gün bir şeyler okumasını sağlayın.   
•  Öncelikle kendiniz ona sık sık ve yüksek sesle bir şeyler okuyarak yardımcı olabilirsiniz. Okuduğunuz parçaları birlikte özetleyin, parçalar üzerinde birlikte tartışın.
•  Başarılı olduğu herhangi bir etkinlik yada spor faaliyetine devam etmesini sağlayarak başarma duygusunu yaşamasını sağlayın. Bu, çocuğun kendine güvenini de arttıracaktır.
•  Çocuğunuzu başka çocuklarla kıyaslamaktan kaçının. 
•  Başarması için çocuğunuza baskı yapmayın, sabırlı olun ve ona zaman tanıyın.

• Özel öğrenme güçlüğünün tedavisi eğitimdir. Çocuk normal eğitime devam ederken bireysel yada grup halinde özel eğitime alınır. Ancak normal eğitiminde de öğretmenin bu çocukların özelliklerine dikkat ederek onlara uygun eğitimi ve desteği vermesi gerekmektedir.
• Çocuğa karşı anlayışlı ve sabırlı davranın. Bu durumun beynindeki yapısal ve işlevsel bir sorundan kaynaklandığını, çocuğun zeka düzeyinin düşük olmadığını unutmayın.
• Öğrencinin kuvvetli ve zayıf yönleri ile yapabildikleri ve yapamadıklarını tanıyın. Öğrenciye özgü bir programla öğretimi gerçekleştirin.
• Öğrencinin normal eğitimin yanı sıra bireysel ve/ veya grup eğitimi alması gerekmektedir. Öğrencinin özel eğitimden yararlanmasını sağlayın. Çalışmalarınızı verilen özel eğitime paralel yürütün, bu eğitimi veren uzmanlarla işbirliğine girin.
• Özel öğrenme güçlüğü yaşayan çocuklar normal sınıflarında kaynaştırma uygulamasıyla Bireysel Eğitim Programı (BEP) düzenlenerek eğitim-öğretim görmelidirler.
• Öğrencilerin sınıf içinde kendilerini iyi hissetmelerini sağlayacak güvenli bir ortam yaratılmalı, diğer öğrencilerin de bu çocuğa karşı anlayışlı olmaları ve farklılığına saygı göstermeleri öğretilmelidir.
• Öğrencinin yapabildikleri ile yapma çabaları ve girişimleri desteklenmeli, takdir ve teşvik edilmelidir.
• Öğrencinin ailesi ile sürekli iletişim ve işbirliği içinde olarak okulda yapılan çalışmaların evde aile tarafından da desteklenmesini sağlayın. 
• Öğrencilerinizin gelişim dönemi özelliklerini iyi bilin.
• Sınıf içinde öğrencinin kendine güvenini kazanmasını sağlayıcı çalışmalar yapın, ödüllendirin.
• Okul içinde bir sosyal faaliyete yönlendirerek başarı duygusunu tattırın.
• Yaramaz, tembel, dikkatsiz, aptal gibi olumsuz etiketlemelerden kaçının. 
• Ön sıralarda oturtun ve derse katılımını sağlayın.
• Sınıfta öğrenme etkinliklerine katılmalarını sağlayıcı sorumluluklar verin.
• Başaramayacağı ödevler ve sorumluluklar vermekten kaçının. 
• Yönergelerinizin basit, kısa ve net olmasına özen gösterin. Öğrenci bir yönergeyi yerine getirdikten sonra bir diğerini verin.
• Öğrenmenin kalıcı olmasını sağlamak amacıyla birden çok duyuya hitap edecek şekilde eğitim verilmesine özen gösterin.
• Öğrenciyi diğer öğrenciler ile kıyaslamaktan kaçının. 
• Okuma ve yazmada güçlük yaşadıklarından, tahtaya yazdığınız yazıların büyük ve düzgün olmasına dikkat edin. Tahtadakileri deftere geçirmesi için öğrenciye ek süre verin.
• Öğrencinin hangi öğrenme kanalında  zorluğu olduğunu, hangi öğrenme kanallarını daha iyi işlediğini bilin. Bu herhangi bir konuyu kavratırken hangi öğrenme metodlarını kullanacağınızı belirleyecektir.
• Bu çocuklara önemli sınavların sözlü olarak yapılması, yazılı yapılacaksa çoktan seçmeli test yapılması daha uygun olacaktır.
• Öğrenciye bilgi verilirken kısa aralıklarla bilgileri özetleyin.
• Öğrencinin öğrendiği bilginin detaylarına odaklanmasını sağlayın. Ona ayrıntıları sorgulatacak ve öğrendiklerinin kalıcı olmasını sağlayacak sorular sorun.
• Okuma çalışmaları yapılırken okumaya başlamadan önce, okuma parçasını gözden geçirmesine izin verin, kısa ve kolay okuma parçalarından başlayın.
• Çocuğa noktalama işaretlerine dikkat ederek okuma çalışmaları yaptırılabilir.
• Okurken konunun önemli yerlerinin altını renkli kalemlerle çizerek okuması yararlı olabilir.
• Harfleri ters yazıyorsa harflerin yazılı olduğu bir kart hazırlayın, kartlar bakarak doğru yazmasını ve sonradan hatalarını düzeltmesini sağlayın.
• Geniş kapsamlı ödevleri yada görevleri küçük parçalara ayırarak yapmasını sağlayın.
• Yazma çalışmalarında cümleleri gruplara ayırarak, önce belli bir grubu yazarak sonradan hatalarını kontrol etmesini sağlayın.
• Okurken parmağıyla takip etmesine izin verin.
• Çocuğa verdiğiniz ödevleri alıp almadığını ve sonra da yapıp yapmadığını kontrol edin.
• Çok zor ödevler vermekten kaçının.
• Zorlandığı konularla ilgili çocukla çalışın.
• Matematik işlemlerinde parmaklarını kullanmasına izin verin.
• Sınıf içinden bir arkadaşının ona çalışmasında yardımcı olmasını sağlayın. Ancak bu öğrenci sınıfın çalışkan bir öğrencisi olmaktan çok çocuğun güvendiği ve sevdiği biri olmalıdır.
• El yazısı için öğrenciyi cezalandırmayın, kullandığı herhangi bir yöntemi kabul edin.
• Grup oyunlarına katılımını yüreklendirin.
• Zorlandığı durumlarda hatırlatıcı ipuçları verin.

Elazığ Psikolog | Elazığ Pedagog | Elazığ DEHB | Öğrenme Güçlüğü | Disleksi